Γεώργιος Μάνος ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΗΤΑΝΕ ΑΛΛΙΩΣ

 Ο Georgios Manos έκανε ένα σχόλιο. Georgios Manos

31 Αυγούστου στις 8:46 μ.μ.  · 

Αύγουστος 1922

Νοσοκομείο Προύσας

«Φύγε, γέρο! Άσε με εμένα. Μη χασομεράς!

Μονάχα, παρακαλώ το Θεό να είναι παλικάρια…

Να μη με πειράξουνε… όντας έρτουνε…»

Τον περασμένο μήνα (Ιούλιο 1922), σ’ ένα περίπολο στο Εσκί Σεχίρ, με βρήκε μια σφαίρα κάτω απ’ το γόνατο και μ’ εστειλαν στο νοσοκομείο της Προύσας. Την παραμονή της Παναΐας διαδόθηκε πως οι Τούρκοι μάς χτύπησαν στο Αφιόν Καραχισάρ. Ούλοι το πήραμε αψήφιστα. Σάματις πρώτη φορά μας βάρεσαν οι Τούρκοι; Μα πάντοτες έχαναν. Την άλλην ημέρα, απ’ τα συννεφιασμένα μούτρα που είχανε οι γιατροί και οι αξιωματικοί, φαίνουνταν πως τα πράματα δεν πάαιναν καλά. Αμμά από κανενού το μυαλό δεν πέρναγε αυτό που θα* να πάθουμε. Σαν πέρασε της Παναΐας, ήρθε το μαύρο μαντάτο. «Το μέτωπο έσπασε! Ο στρατός μας νικήθηκε!». Πώς αφήνει το αστροπελέκι τα δέντρα κούτσουρα, μαύρα; Έτσι απόμναμε κι εμείς! Κανείνας δε φαντάζουνταν πως αυτός ο στρατός θα ήρχουνταν η ώρα να νικηθεί.

Τις κατοπινές ημέρες, κοπάδια οι πρόσφυγες κόσευαν απ’ τα τροϋρινά χωριά φορτωμένοι με τους μπόγους τους και βολεύουνταν στα χάνια και στις αποθήκες μεταξιού. Θάρρευαν οι καημένοι πως, επειδής η Προύσα είχε στρατό, θα γλίτωναν. Πολλοί έφευγαν με το τρένο για τα Μουδανιά. Μέρα με την ημέρα, ώραν την ώρα, ο κόσμος περίσσευε.

Ώσπου, στις 23 Αυγούστου, ημέρα Τρίτη, μαθαίνουμε πως απαγορεύτηκε στα τρένα να παίρνουνε κόσμο. Θα κουβαλούσανε, λέει, τις φαμίλιες των αξιωματικών και τα πολεμοφόδια απ’ τις αποθήκες του στρατού.

Και μέσα σ’ ούλα αυτά, ακούγεται κι εκείνη η κουβέντα που τρόμαξε ακόμα και τους πιο θαρρετούς. «Έρχουνται οι Τούρκοι! Θα μας σφάξουνε ουλουνούς, Παναΐτσα μ’!». Αυτό ήτανε! Πώς απλώνει ο αγέρας ο τρελός τη φωτιά; Έτσι απλώθηκε κι ο τρό μος. Στο νοσοκομείο παραζάλη! Γιατροί και νοσοκόμες να φωνάζουνε, αρρώστοι να σηκώνουνται άρον άρον απ’ τα κρεβάτια τους και να φεύγουνε… Απόξω, φωνές, κλάματα… Κόσμος να πλαλεί στο καλντερίμι… Ένα πράμα, τι να σας πω! Σε λίγο, έρχεται μια νοσοκόμα. «Όσοι είναι ικανοί, να εγκαταλείψουν το νοσοκομείο και να ακολουθήσουν τον πληθυσμό», λέει και χάνεται.

Στο διπλανό κρεβάτι, ήτανε ένα λεβεντόπαιδο απ’ την Καλαμάτα, ο Κλέαρχος, με κομμένο το δεξί ποδάρι κάτ’ απ’ το γόνατο. Τόνε φώναζα «αρκαντάς» κι εκείνος με φώναζε «γέρο». Όπως ήτανε φασκιωμένος, τον έβλεπα και τόνε καίγουνταν η καρδιά μου. Τι θα γένουνταν το χάλι του! Πετάχτηκα απ’ το κρεβάτι. «Γέρο, φεύγεις;» με ρώτηξε. «Όχι, αρκαντάς. Πααίνω να ρωτήξω για σένα», τόνε είπα. «Είσαι καλός άνθρεπος!» μ’ αποκρίθηκε. Βγαίνοντας απ’ το θάλαμο, πέφτω απάν’ σ’ ένανα γιατρό. Τόνε ρωτώ τι θα γένουν οι ανήμποροι. «Υπάρχει σχέδιον εκκενώσεως του νοσοκομείου. Όλοι θα προωθηθούν εις ασφαλές καταφύγιον», με λέει ζαλισμένος και χάνεται κι αυτός.

Γυρίζω και το λέω στον Κλέαρχο. Δε μ’ έκρινε. Ήταν αντρειωμένο παλικάρι. Έκατσα πλάι του και τον έπιασα το χέρι. Βούρκωσε. Στο διάδρομο ακούγουνταν τρεξίματα, βογκητά, φωνές. Οι θάλαμοι ευκαίρωναν. Δεν ήξευρα τι να κάμω. Σκέφτηκα να τόνε πάρω στα χέρια και να βγούμε όξω, μα κι εγώ κουσουρλής ήμουνα, ίσαμε πού μπόρεγα να τόνε πάω; Εκείνες τις ώρες τα χάνεις. Δεν ξεύρεις ποιο είναι το σωστό.

«Φύγε, γέρο! Άσε με εμένα. Μη χασομεράς! Μονάχα, παρακαλώ το Θεό να είναι παλικάρια… Να μη με πειράξουνε… όντας έρτουνε…» είπε με παράπονο κι έγειρε το κεφάλι πλαΐως*.

Ένας κόμπος με σφάλιξε το λαιμό. Τον έσφιξα γερά το χέρι. Γύρισε, με κοίταξε στα μάτια και μ’ έγνεψε να φύγω. Δεν μπορούσα να σηκωθώ. «Στο καλό…, γέρο!» με είπε, σαν είδιε που δίσταζα. Αγκαλιαστήκαμε. Φάνηκε πιο δυνατός από μένα. Εγώ μουγκάθηκα. Δεν μπόρεσα μήτε καλήν τύχη να τόνε πω. Η φωνή μου δεν έβγαινε. Ένιωθα λύπη βαθιά, αμμά και ντροπή, που τον άφηνα μονάχο. Από τότες…, ούλο τόνε φέρνω ομπρός μου. Εκείνο το παράπονο… στα μάτια του…

Γεώργιος Μάνος

ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΗΤΑΝΕ ΑΛΛΙΩΣ

Ιστορικό αφήγημα

Εκδόσεις Λόγος & Εικόνα

Απόσπασμα

Η φωτογραφία από "1922 - Cognosco Team"

559Στέλλα Τεργιακή, Στάθης Βακάλης και 557 ακόμη

81 σχόλια

73 κοινοποιήσεις

Μου αρέσει!

Σχόλιο

Κοινοποίηση