Share |

Θεέ του ουρανού και του παντός,

αυτείν’ οι γραμματισμένοι,

αυτείν’ οι πολιτισμένοι,

έκαμαν και κάνουν αυτά τα λάθη…

Στρατηγός ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ


Expedia

Πέμπτη 13 Απριλίου 2023

Ψάλλοντας στην Σωπική & στο Καραβάνι, ΜΙΧΑΛΗΣ ΖΑΜΠΑΣ, "ΜΟΒΑ", "ΧΑΟΝΙΑ", ...

1 Ιουλίου 2003, είκοσι δύο συνταξιδιώτες του Πολυφωνικού Καραβανιού διαβαίνουν για πρώτη φορά από το φυλάκιο των Δρυμάδων Πωγωνίου και, μετά από ημίωρη πεζοπορία φτάνουν στην Σωπική. Πρόκειται για την πρώτη φορά που το Πολυφωνικό Καραβάνι φτάνει στην Σωπική, χωρίς, μάλιστα, να έχει κάνει κάποια προσυνεννόηση ή επαφή με το χωριό για την επίσκεψη. Φτάνουμε στην έρημη πλατεία με το μικρό καφενείο και κάθε τόσο βλέπουμε κεφαλάκια με άσπρα μαντήλια να ξεπροβάλλουν πίσω από έναν τοίχο, να μας περιεργάζονται και μετά πάλι να κρύβονται. Παίρνουμε το τραγούδι, ελπίζοντας έτσι να ανταμώσουμε κόσμο κι έτσι ξεπροβάλουν οι πρώτοι χωριανοί και πιάνουμε την κουβέντα. Βοηθάει και ένας κλαριντζής κι ένα ντέφι που κατά τύχη βρίσκεται στην παρέα και αρχίζει ένα μικρό, πρώτο γλέντι.

Φτάνοντας στο χωριό είχαμε δει τον επιβλητικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αναγνωρίζοντας την πηγή προέλευσης της εικόνας που κοσμεί το εξώφυλλο της έκδοσης αναφοράς του Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών "Πολυφωνικά τραγούδια Βορείου Ηπείρου"΄στην οποία, όσοι αγαπάμε το ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι, νιώθουμε για πάντα οφειλέτες. Ζητάμε από τους πρώτους χωριανούς που μας πλησίασαν αν μπορούμε να δούμε και να προσκυνήσουμε στην εκκλησία και κάποιος σε λίγο φέρνει τα κλειδιά. Προσέχουν την εκκλησία, ιδιαίτερα μετά την (διπλή!) κλοπή της θαυματουργού εικόνας της Παναγίας δύο χρόνια πριν, το 2001 που, πολλά χρόνια μετά, βρέθηκε σε συλλογή στο Λονδίνο...

Μαζί μας συνταξιδεύουν τρία από τα μέλη του σέρβικου, γυναικείου πολυφωνικού σχήματος "ΜΟΒΑ", οιJelena Glavas,, Αleksandra Pavisevic και Anastasija Ostojic. κι οι οποίες, μετά την πρώτη περιήγηση στον ναό, αρχίζουν να ψάλλουν στα σέρβικα το "Άξιον εστί" του Γρηγορίου Πρωτοψάλτου σε ήχο πρώτο. Λίγο μετά, ψάλλει ο Μιχάλης Ζάμπας το "Ω του παραδόξου θαύματος", στιχηρό προσόμοιο του μεγάλου Εσπερινού της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, με τρία άλλα μέλη της "Χαονίας'" να ισοκρατούν αυοσχέδια δίπλα του - η Μαρία Τσουκαλά, ο Αλέξανδρος Λαμπρίδης και ο Γιώργος Διόχνος. Μόνο φως στον χώρο, ο ελάχιστος φυσικός φωτισμός από τους φεγγίτες και το φως των κεριών. Στο μεταξύ, έχουν μαζευτεί τουλάχιστον τριάντα χωριανοί, παρακολουθώντας αυτούς τους άγνωστους ξένους, με εικόνα ταλαιπωρημένων περιηγητών από τον δρόμο, να ψάλλουν στην εκκλησιά τους. Εκείνη την ώρα ο "κυρατζής" του Πολυφωνικού Καραβανιού νιώθει την ανάγκη μιας συλλογικής σύστασης των συνταξιδιωτών του, μνημονεύοντας εκείνον που είχε από χρόνια είχε χαρτογραφήσει την Σωπική, το χωριό του, ως έναν από τους μελλοντικούς προορισμούς του μεγάλου ταξιδιού των φωνών, τον μουσικολόγο Κώστα Λώλη, επιστημονικό συνεργάτη του Πολυφωνικού Καραβανιού, με πολύτροπη προσφορά στο πολυφωνικό τραγούδι. Αμέσως μετά, προτρέπει να μετακινηθούμε όλοι, κάτω από τα πλατάνια, να πάρουμε κανένα τραγούδι. Και σε λίγο, στις εξωτερικές καμάρες της εκκλησίας, μαζεύεται όλο το χωριό και αρχίζει το τραγούδι! Στην αρχή από τους νέους της "Χαονίας" που σε λίγο πλαισιώνονται από γυναίκες και άντρες του χωριού και, κάποια ξεχωριστή στιγμή, από τις ακριβές συνταξιώτισσες, τις MOBA από το Βελιγράδι! Ανεκτίμητες στιγμές από το Πολυφωνικό Καραβάνι πριν από 20 χρόνια που κοινωνούμε ημέρες Μεγάλης Εβδομάδας, θέλοντας να μοιραστούμε μια εικόνα του ταξιδιού μας για πρώτη φορά, όταν προσπαθούμε να ζωντανέψουμε, προσκυνώντας, εκκλησίες και ξωκκλήσια, ειδικά όταν έχουμε την τύχη να συνταξιδεύουν μαζί μας άνθρωποι με τέτοια σχέση με την βυζαντινή, εκκλησιαστική μουσική. Ας σημειωθεί, διόλου σαν έσχατο, ότι ο Μιχάλης Ζάμπας, μαθητής του Λυκούργου Αγγελόπουλου τότε, λίγα χρόνια αργότερα τον διαδέχθηκε ως Πρτοψάλτης στην Αγία Ειρήνη της οδού Αιόλου ενώ και η Μαρία Τσουκαλά, λίγα χρόνια μετά, μαθήτευε κοντά τον Λυκούργο Αγγελόπουλο και ψάλλει κι εκείνη μια φορά τον χρόνο στην Αγία Ειρήνη - αλλά και αλλού. Τo Πολυφωνικό Καραβάνι νιώθει συγκίνηση και τιμή για την πορεία των δύο αυτών πρωτεργατών του. Επιμέλεια, έρευνα, παραγωγή "ΑΠΕΙΡΟΣ" ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΚΑΡΑΒΑΝΙ Καλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Εγγεγραμμένη και αναγνωρισμένη από την UNESCO (2020) Αλέξανδρος Λαμπρίδης
apiros@otenet.gr, www.polyphonic.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΛΙΣΤΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΩΝ

Η «ΣΠΙΘΑ» άναψε για τη Νέα Ελλάδα
Ο Μίκης Θεοδωράκης, στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη, άναψε χθες (1 Δεκεμβρίου 2010) τη «ΣΠΙΘΑ» του ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΟΥΡΓΟΥ ΠΥΡΟΣ για ΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ.
Κώστας Τσιαντής


«…ανέστιος ειν’, που χαίρεται αν ξεσπάσει
ανάμεσα σε φίλους και δικούς ξέφρενη αμάχη.»
Όμηρος (Ι, 63-64)


Του Ηλία Σιαμέλου (Από antibaro 7/12/2010)

Όντας περαστικός, είπα, το βλέφαρό μου για λίγο ν’ ακουμπήσω στου διαδικτύου τις φιλικές ιστοσελίδες! Να δω τα εκθέματα της σκέψης των πολλών, ν’ ακούσω τις ιαχές τους. Όμως άλλα είδαν τα μάτια μου στο θαμποχάρακτο κατώφλι τους. Ο ένας κρατάει την πύρινη ρομφαία, ο άλλος κοντάρια και παλούκια και πιο πέρα ο φίλος τρίβει την τσακμακόπετρά του, εκεί απόκοντα, στις νοτισμένες αναφλέξεις του συστήματος.
-Ω, είπα, ω θεληματάρικα παιδιά, που παίζετε κρυφτό, στα πιο ρηχά σοκάκια ενός εξωνημένου καθεστώτος. Κύματα, κύματα έρχονται τα λόγια σας με θόρυβο και φεύγουν. Δεν έχουν φτερά, δεν έχουν μέσα τους τούς ήχους των πονεμένων.
Μόνο να, κατηγόριες, κατηγόριες, και λόγια επικριτικά από ανθρώπους που εμφανίζονται σαν οι μοναδικοί κάτοχοι της αλήθειας. Κι όλα αυτά, τούτη τη μαύρη ώρα της γενικευμένης υπνογένειας! Δε μπορεί, είπα, κάπου θα υπάρχει η συζυγία των ψυχών, κάπου το πάρτι της στενοποριάς θα πάρει τέλος.
Μα τι θέλω να πω; Για ποιο πράγμα τόση ώρα τσαμπουνάω; Ναι, ναι, μα για του λύκου το χιονισμένο πέρασμα μιλάω ! Μια κίνηση έκανε ο Μίκης Θεοδωράκης και πέσανε όλοι πάνω του για να τον φάνε. Και δε ρίχτηκαν πάνω του οι οχτροί, δεν όρμησε πάνω του της Νέας Τάξης η αρμάδα. Όρμησε το ίδιο το περιοδικό «Ρεσάλτο»! Όρμησε το μετερίζι εκείνο που στις σελίδες του την άστεγη ψυχή μας τόσα χρόνια είχαμε αποθέσει!

Είμαι στο Κοιμητήριο, δίπλα στον τάφο της γυναίκας μου. «Ερευνώ πέρα τον ορίζοντα και, σκύβοντας προσπαθώ με τα δάχτυλα να καθαρίσω την πλάκα του τάφου νάρθει ν’ ακουμπήσει η σελήνη…»*. Ναι, εκείνη μου το έλεγε: Πρόσεχε, πρόσεχε τον κόσμο μας. Πρόσεχε τους ανθρώπους, ενώ μου απάγγελνε με δάκρυα τους στίχους του αγαπημένου της ποιητή : «Αυτός αυτός ο κόσμος /ο ίδιος κόσμος είναι… Στη χάση του θυμητικού / στο έβγα των ονείρων … Αυτός ο ίδιος κόσμος / αυτός ο κόσμος είναι. Κύμβαλο κύμβαλο / και μάταιο γέλιο μακρινό!»…**
Σκέφτομαι, σκέφτομαι κι άκρη δε βρίσκω. «Τελικά αυτή η άμυνα που θα μας πάει, σαν μας μισήσουνε κι’ οι λυγαριές;»** *

Ναι, στο τέλος θα μισήσουμε τον ίδιο μας το εαυτό ή θα τρελαθούμε. Δε γίνεται τη μια μέρα να βάζεις στο εξώφυλλο του «Ρεσάλτο» τη φωτογραφία του Μίκη και την άλλη βάναυσα να τον λοιδορείς. Δε γίνεται τη μια μέρα να ελπίζεις στο φως και την άλλη να γουρουνοδένεσαι με το σκοτάδι. Δε γίνεται τη μια μέρα να προβάλλεις τις απόψεις του και την άλλη να τον ταυτίζεις με τη …Ντόρα!
Είναι αυτή η θαμπούρα απ’ την κακοσυφοριασμένη αιθάλη της Αθήνας που επηρεάζει ανθρώπους και αισθήματα; Είναι η πωρωμένη σκιά του Στάλιν που κατευθύνει ακόμη και σήμερα την εγκληματική παραλυσία των όντων;

Δεν έχω πρόθεση να ενταχτώ στο κίνημα του Θεοδωράκη. Όμως δε μπορώ να πω ότι δε χαίρομαι, όταν ακούω να ξεπετάγονται σπίθες μέσα από τα σπλάχνα της κοινωνίας, είτε αυτές προέρχονται από απλούς ανθρώπους ή από ανεμογέννητους προλάτες πρωτοπόρους. Φτάνει αυτές οι σπίθες να ανάψουν φωτιές, για να καεί τούτο το σάπιο καθεστώς, τούτη η παπανδρεοποιημένη χολέρα. Αν εμείς οι ξεπαρμένοι «κονταροχτυπιόμαστε» μέσα στης πένας τη χλομάδα κι είμαστε ανίκανοι ν’ ανάψουμε μια σπίθα στου καλυβιού μας τη γωνιά, ας αφήσουμε τουλάχιστον κάποιες περήφανες ψυχές να κάνουν αυτό που νομίζουν καλύτερα. Ας μην σηκώνουμε αμάχες κι ας μην πετάμε ανέσπλαγχνες κορώνες, όταν κάποιο κίνημα είναι ακόμη στα σπάργανα και δεν έχει δείξει το πρόσωπό του. Εκτός κι αν η μικρόνοιά μας ενοχλήθηκε, όταν ο Μίκης κάλεσε επίσημα τους Ανεξάρτητους πολίτες σε ΑΝΥΠΑΚΟΗ – ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, σε κυβερνητικά ή μη σχέδια, που Ηθικά, Εθνικά, Δημοκρατικά, Ιστορικά, κατατείνουν στην υποτέλεια του Ελληνισμού.

Όμως, παρά το αλυσόδεμα, παρά τα μύρια δεινά που μας σωρεύουν, τούτος ο βράχος, που λέγεται Ελλάδα, εκπέμπει την κραυγή του. Και οι κραυγές του Μίκη, και οι κραυγές χιλιάδων αγωνιστών, όποιου χρώματος και νάναι, σε πείσμα κάθε ψωροκύβερνου, σε πείσμα κάθε καθεστωτικού βαρδιάνου, κάποια στιγμή θα ενωθούν, κάποια στιγμή στον άνεμο θα ανεβούν, για ν’ ακουστούν, να πιάσουν τόπο. Γιατί «κι ένας που έχει μυαλό νήπιου καταλαβαίνει, πως τώρα η Ελλάδα στην άκρα του άπατου γκρεμού κοντοζυγώνει»****

* Νίκος Εγγονόπουλος
** Οδυσσέας Ελύτης, «Το Άξιον Εστί»
*** Νίκος Εγγονόπουλος
****Όμηρος (Η, 379-482) , παράφραση.

ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ- ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΜΙΚΗ

ΑΡΝΗΣΗ: ΣΕΦΕΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

ΠΛΑΤΕΙΑ - Άμεση Δημοκρατία (Real Democracy)