Georgios Manos- Στη μνήμη του παπ-Ανέστη. Η συγκλονιστική του ομιλία την παραμονή του ξεριζωμού στο Άκαλαν της Κωνσταντινούπολης.

 Georgios Manos

Στη μνήμη του παπ-Ανέστη.

Η συγκλονιστική του ομιλία

την παραμονή του ξεριζωμού

στο Άκαλαν της Κωνσταντινούπολης.

Πέθανε στις 2 Ιανουαρίου 1970

στο Μοναστηράκι Σερρών.

Η καμπάνα του χωριού βάρεσε για στερνή φορά. Αχ, αυτή η καμπάνα! Θαρρείς και βάρειε στην καρδιά. Η εκκλησία γιόμοσε, κι άλλοι δε χωρούνε να μπούνε. Δεν ακούγεται τσιμουδιά. Ακόμα και τα παιδιά σωπαίνουν.

Ο παπ’-Ανέστης απόσωσε τη λειτουργία του και πριν απ’ το «δι’ ευχών» ανέβηκε στο δεσποτικό.

«Χωριανοί! Είναι, στ’ αλήθεια, μεγάλη η πίκρα που νιώθουμε σήμερις. Βαρύς ο πόνος, ασήκωτος! Κατάρα, να παρατάς το σπίτι σου, το βιος σου, τη βολή σου και να φεύγεις σε τόπο ξένο μ’ ένα μπόγο στην πλάτη, σαν τον κατσίβελο. Και να μην ξεύρεις πού θα πας και τι θα έβρεις. Ο κλήρος έπεσε στη γενιά τη δικιά μας, να είμαστε οι τελευταίοι Ρωμιοί σ’ αυτόνα τον τόπο. Ό,τι δεν κατάφεραν τόσοι και τόσοι οχτροί εδώ και χιλιάδες χρόνια, ο Τούρκος, αποδώ είχε, αποκεί είχε, το κατάφερε. Δε μας άξιζε τέτοια πλερωμή, γιατί δεν έφταιξαμε σε τίποτες. Με το δίκιο μας έκλαψαμε, ύβρισαμε, βλαστήμσαμε. Μα τώρα μήτε τα κλάματα ωφελούνε μήτε οι βλαστήμιες. Είναι ώρα, να σταθούμε ορτιοί, να πατήσουμε στα ποδάρια μας, να δείξουμε ότι είμαστε Ρωμιοί. Να μη λυγίσει η καρδιά μας. Να ξεχωρίσουμε τα μεγάλα απ’ τα μικρά. Αυτά που χάνουνται παντοτινά, απ’ αυτά που ξαναγένουνται. Κι εκείνοι που χάνουνται και δεν ξαναγυρνούνε, είναι οι ανθρώποι. Εμείς, τουλάιστον, μέσα σ’ ούλην αυτήνα την αντάρα, είμαστε τυχεροί. Φεύγουμε δίχως να χάσουμε ανθρώπους. Το βιος ξαναγένεται. Τα ντουβάρια ξαναχτίζουνται. Εμείς είμαστε σαν την αγριάδα. Όπου και να βρεθούμε ριζώνουμε και καρπίζουμε.

»Γι’ αυτό, ας πούμε δόξα τω Θεώ, κι ούλα θα πάνε καλά. Μα για να έχουμε τη χάρη του Θεού, δε θ’ αστοχήσουμε τα ιερά μας και τα άια. Εδώ μέσα, θ’ αφήκουμε μονάχα τα ντουβάρια. Κονίσματα, λάβαρα, ξεφτέρια, ο Χριστός, ο Σταυρός, το ευαγγέλιο, η κολυμπήθρα, οι καντήλες, ούλα θα σηκωθούνε. Θα τα πάρουμε μαζί μας. Ακόμα και τις καμπάνες. Κι όσα δεν ημπορούμε να κουβανήσουμε, θα τα βγάλουμε όξω και θα τα κάψουμε. Να μην πέσουνε στα χέρια των αγαρηνών και τα μουρνταρέψουνε.

»Κι ένα τελευταίο. Κλαίμε ούλοι για την Πατρίδα μας, μα κι αυτήνα θα τήνε πάρουμε μαζί μας. Θα τήνε βάλουμε βαθιά μέσα στην καρδιά μας και στην ψυχή μας, και θα την κουβανήσουμε ζουντανή στον καινούργιο τον τόπο. Κι εκεί, θα τήνε μπολιάσουμε στα παιδιά μας και στ’ αγγόνια μας, κι αυτά στα δικά τους παιδιά και στα δικά τους αγγόνια. Για να ξεύρουνε ποια είναι η φύτρα τους, από πού ήρτανε τα γονικά τους. Κι όσα χρόνια και να διαβούνε, η Πατρίδα μας θα ζει! Και δεν ξεύρετε, καμιά φορά… έχει ο καιρός γυρίσματα. Ο Θεός μαζί μας!»

Με το «δι’ ευχών», μας μοίρασε τα κονίσματα απ’ το κονοστάσι, ντύλιξε σε καθαρό σεντόνι την Παναΐα, το βαγγέλιο και το σταυρό, και ξήλωσε την Αγια-Τράπεζα. Τελευταία, γύρεψε να βγάλουμε όξω τα στασίδια, το δεσποτικό κι ότι απόμεινε απ’ το κονοστάσι, και τα ’βαλε φωτιά.

Ύστερις, πήραμε ούλοι το μονοπάτι για τη βουβή πολιτεία με τα κυπαρίσσια. Για ένα τρισάγιο, λίγο θυμιάμα κι ένα κερί, σ’ αυτουνούς που από αύριο θ’ απόμισκαν ολότελα μονάχοι. Ο παπάς διάβασε τα ψυχοχάρτια, θύμιασε, κι έχυσε κι από μια κανάτα νερό. Σαν πέρασε απ’ ούλα τα μνήματα, «άιντε, τώρα να κοιτάξουμε και τους ζουντανούς», είπε και κίνησε για το χωριό. Δύσκολος εκείνος ο χωρισμός, ιδίως για όσους είχανε εκεί παραχωμένα τα παιδιά τους! Τα δάκρυα περίσσεψαν. Αμίλητοι και με τα ποδάρια κουρσούμια, γυρίσαμε στα σπίτια μας. Εκείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκε κανείνας.

Γεώργιος Μάνος

ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΗΤΑΝΕ ΑΛΛΙΩΣ

Ιστορικό αφήγημα

Εκδόσεις Λόγος & Εικόνα

Απόσπασμα

Στη φωτογραφία

Ο παπ-Ανέστης με συγχωριανούς του

έξω από τον Αϊ-Γιώργη στο Μοναστηράκι Σερρών.

2525