Ο ιστορικισμός και ο αντικληρικαλισμός του Π.Τατσόπουλου

 Spyros Koutroulis

Ο ιστορικισμός και ο αντικληρικαλισμός του Π.Τατσόπουλου

Στα σημερινά ΝΕΑ ο Πέτρος Τατσόπουλος διαφημίζει ένα βιβλίο, το οποίο προλογίζει ο Θ.Βερέμης στο οποίο περιέχονται οι αφορισμοί του Γρηγορίου του Ε' πρός τον Α.Υψηλάντη. Το συμπέρασμα που βγάζει είναι πως κακώς θεωρείται ότι η εκκλησία συνέβαλε στην διατήρηση του ελληνισμού κατά τα σκοτεινά χρόνια της δουλείας , όπως και ότι συνέβαλε κατά την επανάσταση του 1821. Το συμπέρασμα είναι έωλο . Τα στοιχεία του ιστορικισμού και του αντικληρικαλισμού του Πέτρου Τατσόπουλου πλήττουν την αξιοπιστία του λόγου του διότι τον εμποδίζουν να δει όλα τα ιστορικά γεγονότα, να τα αναλύσει, να τα ερμηνεύσει πέρα από μια επιφανειακή ανάγνωσή τους .

α. Ο Ν.Σβορώνος και ο Δ.Χατζής αποδίδουν καίρια σημασία στην εκκλησία για την διάσωση του νέου ελληνισμού. Ο Σβορώνος γράφει ότι οι νεομάρτυρες είναι μάρτυρες του ελληνικού έθνους.

β. Η ορθόδοξη εκκλησία χαρακτήρισε την νεοελληνική ταυτότητα και διέσωσε την ελληνική γλώσσα. Παρά την ανεξιθρησκεία των πρώτων συνταγμάτων η βασική διάκριση ήταν μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων.

γ. Πολλοί αρχιερείς που ήσαν στο περιβάλλον του Γρηγορίου Ε' ανήκαν στην Φιλική Εταιρεία και οι κινήσεις της ήταν σε γνώση του.

δ. Οι σημαντικότεροι Διαφωτιστές ήταν κληρικοί όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Ν.Θεοτόκης, ο Θ.Φαρμακίδης, ο Άνθιμος Γαζής και βέβαια ο πατρό Κοσμάς. Πατριάρχες όπως ο Κύριλλος Λούκαρης και ο Γρηγόριος ο Ε' προσπάθησαν να συγκροτήσουν την παιδεία του υπόδουλου γένους. Ο Παπαφλέσσας ήταν ένας από τους πολλούς κληρικούς που έπαιξαν βασικό ρόλο στην επανάσταση.

ε. Ιστορικοί όπως ο Ι.Φιλήμων, ο Δ.Κόκκινος, Α.Βακαλόπουλος αποδίδουν τον αφορισμό στην προσπάθεια του Γρηγορίου Ε' να αποφευχθεί η γενική σφαγή όλων των χριστιανών(Γ.Κεκαυμένος,σελ.113). Θετικό ρόλο στον περιορισμό των σφαγών είχε ο θρησκευτικός ηγέτης των μουσουλμάνων.

στ. Ο Γιώργος Μαργαρίτης στο τελευταίο του βιβλίο "Ενάντια σε φρούρια και τείχη" γράφει: " Σημαντικά πολιτικά πρόσωπα του Φαναρίου, σε συνδυασμό με υψηλόβαθμους ιεράρχες ήταν τα πρώτα θύματα. Οι εκτελέσεις αφορούσαν όχι μόνο άτομα που αναμείχθηκαν ή που υπήρχε υποψία ότι αναμείχθηκαν στο κίνημα, αλλά και συγγενείς τους, υπόπτους και μη .Ταυτόχρονα, στις οθωμανικές επαρχίες διερχόμενοι και ταξιδιώτες για τους οποίους υπήρχε η υποψία ότι αποτελούσαν συνδέσμους της Φιλικής έπεφταν θύματα εκτελέσεων ή φυλακίσεων"(σελ.156). Συνεχίζει ο Γ.Μαργαρίτης: "Στις 4 Απριλίου θανατώθηκε ο Μέγας Διερμηνέας της Πύλης, Κωνσταντίνος Μουρούζης, γόνος της πλέον επιφανούς οικογένειας του Φαναρίου. Ήταν μόλις τριάντα δύο χρονών και κατείχε την υψηλόβαθμη αυτή θέση για σαράντα μόνο ημέρες. Στις 6 Μαίου ήρθε η σειρά του αδελφού του, Νικόλαου Μουρούζη, Διερμηνέα του Στόλου. Ακολούθησε μια σειρά εκτελέσεων υψηλόβαθνων χριστιανών αξιωματούχων της Πύλης."(σελ.157). Στην συνέχεια "ο πρώην πατριάρχης Γρηγόριος μεταφέρθηκε από τις φυλακές όπου κρατούνταν μέχρι την ολοκλήρωση των θεσμικών διαδικασιών στο Φανάρι μπροστά από το Πατριαρχείο. Εκεί απαγχονίστηκε. Η πράξη ήταν συμβολική και βαθύτατα ουσιαστική. Κατά κάποιον τρόπο αποτέλεσε τη δικαίωση της Φιλικής Εταιρείας μετά τον ουσιαστικό θάνατό της. Τελετουργικά η επιδεικτική θανάτωση του πατριάρχη αποτέλεσε -με τα μέτρα της εποχής- κήρυξη πολέμου της Υψηλής Πύλης ενάντια στο επαναστατημένο γένος των Ελλήνων. Η κήρυξη πιστοποίησε καλύτερα από κάθε άλλο γεγονός τη ρήξη σφραγίζοντας την καθολικότητα της επανάστασης(σελ.157,158). Για να καταλήξει ο Γ.Μαργαρίτης: " σε αντίθεση με τον αφορισμό του Υψηλάντη και την καταδίκη της επανάστασης που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη, η θανάτωση έγινε από την πρώτη στιγμή λάβαρο αγώνα για τους επαναστατημένους. Επρόκειτο για την ολοκληρωτική ρήξη. Τo "Υπέρ Πατρίδος" μπορούσε τώρα άνετα να συμπληρωθεί με το "Υπέρ Πίστεως"! Και η ενωτική διάμεσος, η εθνική διάμεσος, περιέβαλε τον αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία. Η Φιλική Εταιρεία δεν θα μπορούσε να ελπίζει σε τέτοιο αποτέλεσμα ούτε στα πλέον παράτολμα σχέδια της"(σελ.158).

190190

60 σχόλια

22 κοινοποιήσεις

Μου αρέσει!

Σχόλιο

Κοινοποίηση