Γιάνης Βαρουφάκης - Ομιλία στη Βουλή εν όψει πανδημίας Κορωνοϊού 10/03/2020

ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜέΡΑ25 ΓΙΑ 7+1 ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΕΝ ΟΨΕΙ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ (COVID-19)

Μέτρο 1ο: Κατάργηση της προπληρωμής φόρου για το 95% των επιχειρήσεων (προσωπικές επιχειρήσεις & επιχειρήσεις με κέρδη μικρότερα των €120,000 ετησίως)

Δημοσιονομικό κόστος = €510 εκ.

Μέτρο 2ο: Έκπτωση 50% του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου και των παραμεθόριων περιοχών (με εξαίρεση τα νησιά μεγάλων αντικειμενικών αξιών, π.χ. Μύκονο, Σαντορίνη, Πάρο)

Δημοσιονομικό κόστος = €300 εκ.

Μέτρο 3ο: Άμεση πρόσληψη 7 χιλιάδων γιατρών & νοσοκόμων στο ΕΣΥ (€220 εκ.), προμήθεια ιατροφαρμακευτικού υλικού (€100 εκ.), δομικές υποδομές υγείας (€200 εκ.)

Δημοσιονομικό κόστος = €520 εκ.

Μέτρο 4ο: Μέτρα για την μείωση χρήσης μετρητών στις συναλλαγές (τα οποία βοηθούν στην εξάπλωση του ιού) – κατά το πρότυπο της πολιτικής της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας – και την υποκατάστασή τους από πληρωμές μέσω Διαδικτύου, χρεωστικών καρτών ή εφαρμογών

Δημοσιονομικό κόστος = €10 εκ.

Μέτρο 5ο: Ακύρωση-αναστολή φορολόγησης τουριστικών επιχειρήσεων που αποδεδειγμένα επλήγησαν από μαζικές ακυρώσεις κατά το 2020

Δημοσιονομικό κόστος = €800 εκ.

Μέτρο 6ο: Ενίσχυση 200 χιλιάδων ευάλωτων νοικοκυριών με προπληρωμένες χρεωστικές κάρτες για ποσά €300 μηνιαίως

Δημοσιονομικό κόστος = €720 εκ.

Μέτρο 7ο: Πρόγραμμα μονιμοποίησης «αναπληρωτών» καθηγητών & δημιουργίας δομών τηλεδιασκέψεων στα σχολεία

Δημοσιονομικό κόστος = €210 εκ.

Μέτρο +1: Αύξηση λοιπών δημοσίων επενδύσεων κατά €530 εκ.

Αθροιστικά, το κόστος των 7+1 Μέτρων ισούται με €3,6 δις ή το 2% του ΑΕΠ – ποσό που θα μειώσει το πρωτογενές πλεόνασμα στο επίπεδο στο οποίο θα έπρεπε να βρίσκεται έτσι κι αλλιώς.

Σημείωση: Το πραγματικό συνολικό δημοσιονομικό κόστος θα είναι σαφώς μικρότερο από €3,6 δις δεδομένου του πολλαπλασιαστικού αντίκτυπου των 7+1 Μέτρων – δηλαδή την αύξηση ΑΕΠ και φόρων ή, τουλάχιστον, την επιβράδυνση της ύφεσης.

Ανάλυση δημοσιονομικής βιωσιμότητας της πρότασης του ΜέΡΑ25

Τα 7+1 Μέτρα που προτείνω θα αμφισβητηθούν από την τρόικα ως προς τον αντίκτυπό τους στο μέγεθος του δημόσιου χρέους. Πρόκειται για πολιτικά και ιδεολογικά υποκινούμενή κριτική, που αντανακλά τον φανατισμό των τροϊκανών, χωρίς καμία βάση στην οικονομική επιστήμη.

Πράγματι, είναι εύκολο να αποδειχθεί (βλ. πιο κάτω πλαίσιο) ότι η μείωση του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος από το 3,5% στο 1,5% δεν θα αυξήσει το ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ – ότι, εάν εφαρμοστούν τα 7+1 Μέτρα που προτείνω, αρκεί ένας ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ γύρω το 1,8% για να μειώνεται το ποσοστό δημόσιου χρέους – ένας ρυθμός μεγέθυνσης πολύ πιο εφικτός εάν €3,6 δις διαχυθούν στην οικονομία υπό την μορφή επένδυσης σε νευραλγικούς τομείς όπως προτείνουμε.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Συνθήκη σταθεροποίησης του δημόσιου χρέους

Αν ορίσουμε ως:

χ = το ποσοστό του συνολικού δημόσιου χρέους (Χ) προς το ονομαστικό ΑΕΠ (Υ) – δηλαδή χ = Χ/Υ

ε = το μεσοσταθμικό επιτόκιο αποπληρωμών του χρέους

μ = το ποσοστό μεγέθυνσης του ΑΕΠ (Υ)

π = το πρωτογενές πλεόνασμα

είναι εύκολο να αποδειχθεί ότι ο ρυθμός μεταβολής του χ, δηλαδή του ποσοστού χρέους προς ΑΕΠ, ισούται με:

(ε-μ)χ-π (*)

Άρα, για να μην αυξάνεται (ή να μειώνεται) το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ πρέπει το μέγεθος (ε-μ)χ-π να ίσο (ή μικρότερο) του μηδενός. Σήμερα, το μεσοσταθμικό επιτόκιο αποπληρωμών του χρέους είναι περίπου στο ε = 2,6% και το ποσοστό χρέους χ=1,8 (δηλαδή περίπου 180% του ΑΕΠ). Αν θέσουμε ως στόχο πρωτογενούς το π=1,5% (αντί για το σημερινό π=3,5%), και αντικαθιστώντας αυτές τις τιμές στην έκφραση (*) πιο πάνω, βρίσκουμε τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ έτσι ώστε το ποσοστό χρέους να μειώνεται: μ > 1,77%.

Με άλλα λόγια, αν εφαρμοστούν άμεσα τα 7+1 Μέτρα που προτείνει το ΜέΡΑ25, αρκεί ένας ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ γύρω το 1,8% για να μειώνεται (αντί για να αυξάνεται) το ποσοστό δημόσιου χρέους. Είναι, επί πλέον, αναμφισβήτητο ότι για να επιτευχθεί η οποιαδήποτε μεγέθυνση του ΑΕΠ υπό τις σημερινές συνθήκες τα 7+1 Μέτρα του ΜέΡΑ25 είναι η μόνη ελπίδα.

Συμπερασματικά, τα 7+1 Μέτρα του ΜέΡΑ25 όχι μόνο στηρίζουν του κλάδους της οικονομίας και τις κοινωνικές ομάδες που πλήττονται από την νέα έκφανση της κρίσης που φέρνει η πανδημία του κορωνοϊού αλλά και περιορίζουν τον περαιτέρω εκτροχιασμό του δημόσιου χρέους.1

ΣΗΜ1 Αν μάλιστα καταφέρναμε να εξισώσουμε το επιτόκιο αποπληρωμών με το ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας, όπως προτείνει το ΜέΡΑ25 από την ίδρυσή του έως σήμερα (δηλαδή ε=μ), τότε και μηδέν να είναι το πρωτογενές πλεόνασμα το χρέος δεν θα αυξηθεί, ως ποσοστό του ΑΕΠ, ποτέ.